“ออกแบบคลินิก” มากกว่าความปลอดภัย คือความสบายใจ ในมิติใหม่

ภาพจำในอดีต

ในอดีต การไปโรงพยาบาล หรือแม้แต่การไปพบแพทย์ ดูเป็นสิ่งที่คนอยากจะหลีกเลี่ยง หลายคนคงจะมีความรู้สึก “กลัวหมอ” หรือ “กลัวโรงพยาบาล” มาก่อน แต่ปัจจุบัน การไปพบแพทย์ไม่ได้น่ากลัวเหมือนในอดีตอีกแล้ว ด้วยวิถีชีวิตที่เปลี่ยนไป ทำให้คนเข้าหาแพทย์ด้วยความต้องการที่จะดูแลตนเอง และ ชะลอความเสื่อมที่เกิดกับร่างกายตามธรรมชาติ หรือด้วยเหตุที่รู้เท่าทันอาการผิดปกติที่เกิดกับร่างกาย และต้องการระงับอาการไม่พึงประสงค์เหล่านั้น จึงเกิดคลินิกเฉพาะทางขึ้นมากมาย เพื่อตอบสนองต่อความต้องการในการเข้ารับบริการทางการแพทย์ ซึ่งในปัจจุบัน ก็มีหลากหลายแนวทางที่จะช่วยพัฒนาให้คลินิกมีบรรยากาศที่ต่างไปจากภาพจำในอดีตอย่างสิ้นเชิง        

สารบัญ

• ภาพจำในอดีต
• ออกแบบคลินิก ในมิติใหม่
• 4 สี ที่ส่งผลด้านบวกต่อจิตใจ
• ตัวอย่างงาน ออกแบบคลินิก
• บทสรุป

ออกแบบคลินิก ในมิติใหม่

คลินิกมิติใหม่ที่ประสบความสำเร็จ มีสิ่งที่ควรคำนึงถึงหลายประการ ทั้งความสามารถและประสบการณ์ที่มีคุณวุฒิรองรับของแพทย์ มาตรฐานด้านความสะอาด ความทันสมัย และการใส่ใจในการให้บริการ อีกสิ่งหนึ่งที่ทำให้การไปคลินิกในปัจจุบัน เป็นความรู้สึกสบายใจ ปลอดภัย และผ่อนคลายได้ คือความใส่ใจในการออกแบบ โดยการจัดสภาพแวดล้อม ให้บรรยากาศในคลินิกเอื้อต่อการเยียวยาผู้ป่วย มีองค์ประกอบที่ควรคำนึงถึง ได้แก่

จิตใจ

ธรรมดาของผู้ที่เข้ามาใช้บริการทางการแพทย์ที่คลินิก ย่อมมีความรู้สึกกังวลใจ คาดหวัง หรือวิตกกังวลในอาการผิดปกติที่เกิดขึ้นกับร่างกายเป็นพื้นฐาน ดังนั้น การออกแบบสถานที่โดยคำนึงถึงการสร้างบรรยากาศที่ผ่อนคลาย เป็นกันเอง ย่อมมีส่วนสำคัญที่ช่วยให้เกิดผลสำเร็จต่อการรักษา เพราะเมื่อจิตใจดี ร่างกายของผู้เข้ารับการรักษาย่อมมีการตอบสนองต่อการรักษาอย่างดีด้วย

ในปี 1984 มีการวิจัยของ Roger S. Ulrich หัวข้อ “View Through a Window May Influence Recovery from Surgery” ผลการศึกษาพบว่า ผู้ป่วยที่มีหน้าต่างห้องพักฟื้น มองออกไปเห็นทิวทัศน์ทางธรรมชาติ มักมีการฟื้นตัวได้ดีขึ้น และใช้ยาเพื่อบรรเทาอาการปวดน้อยลง ดังนั้น การเลือกใช้วัสดุธรรมชาติ อย่างไม้บีช หรือลวดลายทัศนียภาพทางธรรมชาติ เช่น ภาพต้นไม้ ภูเขา เป็นต้น มาใช้ตกแต่งภายใน ก็เป็นแนวทางที่น่าสนใจ และช่วยให้ความเครียดในจิตใจของผู้ป่วยผ่อนคลายลงได้.

สังคม

มนุษย์มักมีความสัมพันธ์แบบกลุ่ม การเข้ารับบริการทางการแพทย์ ย่อมมีญาติ หรือผู้เกี่ยวข้อง ติดตามมากับผู้ป่วยด้วย ดังนั้น การออกแบบมุมรอตรวจให้ดูโปร่ง โล่ง แม้จะมีพื้นที่จำกัด แต่ก็ยังดูไม่คับแคบ ด้วยการใช้กระจกเข้ามาช่วยในการตกแต่ง หรือใช้เส้นโค้งตัดทอนความแข็งของบรรยากาศให้นุ่มนวลขึ้น เพื่อให้เป็นมุมสำหรับนั่งรอการบริการเป็นมุมที่ผ่อนคลาย เหมาะแก่การพูดคุยกันเล็กน้อยระหว่างนั่งรอ ก็เป็นอีกหนึ่งแนวทางที่ช่วยสร้างความประทับใจให้ทั้งตัวผู้ป่วย และผู้ติดตามที่เข้ารับบริการ

สภาพแวดล้อม

สภาพแวดล้อมที่อยู่รอบตัวผู้เข้ารับบริการเป็นอีกหนึ่งปัจจัยสำคัญ ที่เอื้อต่อความรู้สึกอยากเข้ารับบริการของผู้ป่วย หากสามารถจัดสภาพแวดล้อมโดยรวมให้มีความรู้สึกอบอุ่น ปลอดภัย และพึ่งพาได้ ย่อมทำให้ผู้ป่วยรู้สึกไม่กลัวการมาพบแพทย์ หรือมีความรู้สึกสบายใจที่จะเข้ามาปรึกษาปัญหาสุขภาพ ซึ่งในแง่ของการออกแบบ มีประเด็นที่ควรให้ความสำคัญ เพื่อการสร้างสภาพแวดล้อมโดยรวมที่ดี เช่น สไตล์ในการออกแบบ การจัดวางแสงไฟ และที่สำคัญ คือการเลือกใช้สี ในตอนสุดท้ายนี้ จึงขอยกตัวอย่าง

4 สี ที่ส่งผลด้านบวกต่อจิตใจ

ที่เหมาะแก่การใช้ตกแต่งภายใน เพื่อช่วยทำให้ผู้เข้ารับบริการรู้สึกผ่อนคลาย และได้รับการบำบัดตั้งแต่ก้าวเข้าประตู

• ขาว ให้ความรู้สึกของความสะอาดบริสุทธิ์ สว่าง กว้างขวาง
• สีเขียว ให้ความรู้สึกของการได้พักผ่อน ผ่อนคลาย ในสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัย และยังทำให้มีความรู้สึกสงบ และมีความเป็นปกติ
• สีฟ้า ให้ความรู้สึกปลอดภัย โล่ง สบาย เป็นสีที่ให้ความรู้สึกของความปลอดโปร่ง และมีลมหายใจ ทั้งยังให้ความรู้สึกของความพร้อมที่จะช่วยเหลือ
• สีเหลือง ให้ความรู้สึกแจ่มใส อบอุ่น การมองโลกในแง่บวก และชีวิตใหม่

ตัวอย่างงาน ออกแบบคลินิก

คลินิกหูคอจมูก หมอกมลชนก

Concept : ใช้สีโทนเขียวเป็นสีที่คุณหมอเลือกเอง ตกแต่ง เป็น Green minimal สีเขียวไล่โทนตัดโทนเฟอร์นิเจอร์สีไม้บีช เพิ่มความเก๋ด้วยการตกแต่ง ผนังลายภูเขาเทคนิค Gradient ให้เป็น Signature ของคลินิก ให้ Lighting ที่รู้สึกสบายตา คุณหมอบอกว่า ชอบอยู่คลินิกมากเหมือนเป็นพื้นที่ของตัวเอง คนออกแบบก็รู้สึกชื่นใจมากๆเลย

Project : Ent Clinic (คอ หู จมูก)
Dream owner : น้องหมอนก
Location : อ.เหนือคลอง จ. กระบี
Designer : third.place.studio team

The Conner Clinic

Concept :  ลูกค้า ต้องการ คลินิกที่ มีความรู้สึก เป็น Spa feeling การออกแบบที่ Feel treat รู้สึกสบาย เหมือนได้มาพักผ่อน ใช้สีเขียวเป็นสีที่รู้สึกสบายตา  

Project : Beauty and surgery Clinic 
Dream owner :  คุณหวาย / คุณปอง
Location : อ.เมือง จ. กระบี่
Designer : third.place.studio team

D-smile dental clinic

Concept : คุณหมอต้องการให้คลินิกมีความเรียบง่าย ไม่หวือหวา แต่ดูสะอาดตาและใหม่เสมอ เป็นคลินิกที่มีความน่ารักแต่ยังเข้าใจง่ายสำหรับคนท้องถิ่น ใช้สีฟ้าอ่อนๆ เพื่อนให้เข้าถึงได้ทุกช่วงวัย

Project : D-smile dental clinic
Dream owner : หมอดี
Location : อ.อ่าวลึก จ. กระบี่
Designer : third.place.studio team

Clinic หมอเขม

โจทย์ คือ ยังมีกลิ่นอายที่คุ้นเคยเหมือนคลินิก ให้คลีนิกเป็นสถานที่อบอุ่นรู้สึกเหมือนอยู่บ้าน เข้าใจง่ายว่าเป็นคลินิก แต่อบอุ่นเหมือนบ้านสีเขียวมาแรงทั้งปี ในวงการแพทย์

Project : Clinic (เฉพาะทางระบบทางเดินอาหาร)
Dream owner : หมอเขม (หมอพรพยอม)
Location : อ.เมือง จ. ภูเก็ต
Designer : third.place.studio team

Clinic ทั่วไป ฉุกเฉิน

Concept : มินิมอล ไม่ต้องมาก แต่รู้สึกพิเศษ คลีนๆ สบายตา สะอาด อยู่ได้นานๆเราออกแบบตกแต่งด้วนโทนสีขาวสะอาดตา ใช้เส้นโค้งตรงฝ้าเป็น ตัวทอนทำให้อาคารดู smooth โดยที่ไม่ต้องตกแต่งอะไรมาก

Project : รีโนเวทบ้านหลังเก่าให้เป็น clinic
Dream owner : คุณหมอนวลไหม
Location : อ.เหนือคลอง กระบี่
Designer : third.place.studio team

บทสรุป

การจัดองค์ประกอบโดยรวมเพื่อให้สภาพแวดล้อมในการออกแบบคลินิกเป็นไปในลักษณะที่เอื้อต่อการรักษา ก่อให้เกิดประโยชน์ในหลายด้าน ไม่ว่าจะเป็นการได้รับผลดีในกระบวนการเยียวยา เป็นไปตามวัตถุประสงค์ของการรักษา การให้บริการทั้งผู้ป่วย และญาติหรือผู้ติดตามได้อย่างสะดวกสบาย ทั้งยังช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานให้แพทย์ พยาบาล และเจ้าหน้าที่ที่ปฏิบัติงาน ช่วยให้ผลของการรักษามีประสิทธิภาพดีขึ้น และช่วยดึงดูดให้ผู้ป่วยมีความกล้าจะเข้ามาปรึกษาปัญหาทางสุขภาพ รวมทั้งอยากจะดูแลสุขภาพของตนให้ดีอยู่เสมออีกด้วย

Writer : Taniya Nantasukon

Source : pubmed.ncbi.nlm.nih.gov